Mowa jest podstawą dla prawidłowego psychicznego rozwoju dziecka. Pozwala wzbogacać i wyrażać jego przeżycia. Wpływa na procesy umysłowe – spostrzeganie, wyobrażanie, porównywanie i wnioskowanie.
Rozwój mowy dziecka odbywa się w oparciu o kontakt społeczny, zwłaszcza naśladowanie matki i najbliższego otoczenia. Dziecko uczy się posługiwać językiem, wargami, krtanią oraz koordynować pracę różnych grup mięśniowych, biorących udział w wytwarzaniu mowy. Początki tego procesu mają miejsce już w życiu płodowym. Zdrowe, dobrze słyszące i prawidłowo rozwijające dziecko przyswaja sobie mowę w ciągu pierwszych 6. – 7. lat życia. Leon Kaczmarek podzielił ten okres na kilka etapów na podstawie rozwoju form wypowiedzi dziecka.
Pierwszym z nich jest okres przygotowawczy, który ma miejsce już od 3. do 9. miesiąca życia płodowego, a więc już w brzuszku mamy. W tym okresie rozwija się podstawowy organ nadawczy i odbiorczy mowy, czyli mózg i drogi nerwowe. To czas tworzenia się i intensywnego ćwiczenia aparatu artykulacyjnego oraz krtani i płuc. Już w pierwszych miesiącach życia płodowego dziecko ćwiczy mięśnie niezbędne przy oddychaniu, pobieraniu pokarmu i wydawaniu głosu. W 12. tygodniu ciąży pojawiają się ruchy podciągania i podnoszenia górnej wargi, co stanowi przygotowanie do ssania. Te z kolei pojawia się w 17. tygodniu życia płodowego w postaci uwypuklenia i wysunięcia warg ku przodowi. W 29. tygodniu dziecko potrafi ssać swój palec.
Więzadła głosowe kształtują się do końca 3. miesiąca życia płodowego. Rozpoczyna się wówczas połykanie przez dziecko wód płodowych, co wpływa na ćwiczenie mięśni odpowiedzialnych w przyszłości za oddychanie i mówienie. Są już ukształtowane struny głosowe, więc dziecko jest zdolne do płaczu. 6 – 7. miesięczny płód ssie swój palec i płacze kiedy go gubi. Między 4. – 5. miesiącem życia płodowego dziecko zaczyna reagować na bodźce akustyczne (melodię, akcent, rytm i natężenie dźwięków ), o czym świadczy przyspieszenie akcji serca oraz ogólny niepokój. Przyswajane są tym sposobem akustyczne cechy mowy. W 4. miesiącu życia płodowego dziecko odczuwa rytm kołysania w czasie chodu.
W 7. miesiącu rozpoznaje głos matki i bicie jej serca. W pierwszych trzech miesiącach życia słuch jest najlepiej rozwiniętym zmysłem.